De Noodzaak van de Noodzaak

Posted on 11 Days Ago by Daniël Verhoeven

Als we ons democratisch systeem en zijn wetten beschouwen als regelgevend voor alle burgers, moeten we ons ook de vraag kunnen stellen of die regels ook perfect democratisch tot stand gekomen zijn.

Als u op basis van de titel van deze blogpost hem toch bent beginnen lezen, moet ik u danken voor uw bereidwilligheid en ook voor de digitale gezelligheid natuurlijk, maar het is een tautologie. Er wordt niets in beweerd, net zoals in “het regent als het regent” niets beweerd wordt. De kortste tautologie waarvan het niet echt opvalt is: “Waarom? Daarom?”. Tautologiseren is de kunst om vragen te beantwoorden met een herhaling van de vraag maar dan in meerdere omschrijvingen en talloze omzwervingen in de taal, zonder een echt argument aan te brengen. De kunst van rond te pot draaien dus.

Sorry, de echte titel is:

Het belang van het kennen van eenduidige oorzaken en waarom de axiomatisering van de klassieke logica daar niet bij helpt

Deze saboteert de eenduidigheid. Want die axiomatisering heeft niet alleen geen enkel probleem met tautologie, ze promoot ook nog eens de ambiguïteit. Ik weet dit is een boude bewering, maar ik schreef er al eerder over in “Causaliteit of waar de logische implicatie de mist in gaat”.

De meerduidigheid van geïsoleerde uitspraken in de natuurlijke taal was al langer bekend bij linguïsten. Het ontbreken van contextuele relevantie, relationele intentie brengt met zich mee dat men met geïsoleerde uitspraken verschillende kanten op kan. Aan het begin van de 20ste eeuw dachten filosofen dit op te lossen door de natuurlijke taal een wiskundig harnas van regels aan te trekken. Spoiler alert, het is mislukt. De Russel paradox haalt Freges axioma’s onderuit en met zijn onvelledigheids stelling toonde Gödel¹ aan dat dat project van de axiomatisering van de wiskundige logica tot mislukken gedoemd was. Maar nu zitten we wel met de gebakken peren.

Met de implicatie van de formele logica kan men materiële oorzakelijkheid niet eenduidig definiëren. En het bizarre is dat men die implicatie in de formele logica materiële implicatie noemt. Het is dus ook nog eens ‘newspeak’². De axioma’s en deductie regels voor de logische implicatie zijn opgesteld door Gottlob Frege (1903) .

Betoging van vrouwen in Polen omdat de abortuswet strenger werd in 2021, wet die intussen teruggedraaid is

Ryszard Kapuściński, altijd de mens eerst

Posted on 25 Days Ago by Daniël Verhoeven

“De despoot hanteert de zeis, maar het gras begint opnieuw te groeien.”
(Ryszard Kapuscinski)

De Poolse journalist/schrijver Ryszard Kapuściński (1932 – 2007) werd viermaal ter dood veroordeeld, en vloog 40 keer achter tralies. In Afrika maakte hij de dekolonisatie en de chaotische tijd daarna van dichtbij nabij mee, ook in Zuid Amerika en Azië maakte hij reportages over talloze staatsgrepen, revoluties en burgeroorlogen. Voor zijn litteraire reportages reisde jij constant de wereld rond om te luisteren naar de man in de straat. Hij overleefde de communistische partij tot hij werd ontslagen vanwege zijn steun aan Solidarność. Hij schreef 19 boeken, vertaald in 30 talen. Gabriel García Márquez was fan. Toch bleef hij heel toegankelijk, zowel voor de poetsvrouw als de ‘high brow’ intellectueel. Een achttal van zijn boeken en zijn biografie zijn vertaald in het Nederlands.

(7×500 woorden)

Partizaan van bescheiden afkomst

Kapuścińskis ouders waren onderwijzers in het arme Pinsk. Twee derden van de bevolking daar was Joods (Ost, 2013). Ryszard werd geboren in 1932. Hij zou later zeggen “dat hij zich thuis voelde in Afrika omdat ook daar voedsel schaars was en iedereen daar ook op blote voeten liep” (Reuters).

Na de oorlog studeerde hij aan het Stanisław Staszic Gymnasium. Daarna werd hij toegelaten aan de Universiteit van Warschau, waar hij Poolse Letterkunde en Geschiedenis volgde. In 1948 sloot Kapuściński zich aan bij de communistische jongerenorganisatie (ZMP). In 1955 werd hij lid van de De Poolse Verenigde Arbeiderspartij (PZPR) en ging werken voor de nationale krant van de ZMP (Sztandar Mlodych).

“…dat hij zich thuis voelde in Afrika omdat ook daar voedsel schaars was en iedereen daar ook op blote voeten liep”

Toen hij in 1955 in een artikel schreef over de onmenselijke werk- en levensomstandigheden bij de bouw van Nowa Huta in Krakau werd hij daarvoor zwaar aangevallen door het Stalinistisch regime. Maar klap op de vuurpijl, na een koerswijziging van de partij werd hij voor hetzelfde artikel beloond met het Gouden Kruis van Verdienste.

Causaliteit of waar de logische implicatie de mist in gaat

Posted on February 6, 2023 by Daniël Verhoeven

Auteur: Daniël Verhoeven

Creative Commons Naamsvermelding-Gelijk delen 3.0

Deze uiteenzetting kan begrepen worden zonder voorkennis van wiskunde of wiskundige logica. De discrepantie tussen causaliteit en de implicatie in de klassieke logica wordt duidelijk aan de hand van enkele voorbeelden. Even kan je stilstaan bij hoe die is ontstaan eind de 19de eeuw. In de 20ste en 21ste eeuw grepen pientere denkers in. Oplossingen zijn ook te vinden in alternatieven voor de klassieke logica. Besluit is dat er meerdere logica’s mogelijk zijn. En voor deze specifieke anomalie zijn ze zelfs noodzakelijk.

Intro, natuurlijke taal en formele taal

Manieren om de logische implicatie in de propositielogica weer te geven in natuurlijke taal:

als dit, dan dat

dat wanneer dit

dat tenzij niet dit

dit impliceert dat

altijd dat wanneer dit

uit dat volgt dit

De klassieke logica beschikt over vijf operatoren:

conjunctie, EN: ˄

disjunctie (inclusief), OF: ˅

negatie, NIET: ¬

logische implicatie, ALS DAN:→ of ⊃

gelijkwaardigheid, ALS EN ALLEEN ALS: ≡

Een volledige lijst met alternatieve vind je hier.

Formeel codeert men de implicatie als (p → q) in de klassieke logica en als (p => q) in een causaal systeem.Bij de voorbeelden hier verder is p telkens de veronderstelling en q de conclusie of respectievelijk oorzaak en gevolg bij causaliteit. Alle voorbeelden zijn ook causale verbanden.

Een causale implicatie impliceert een logische implicatie, maar niet omgekeerd.

(p => q) →(p → q)

Opmerkelijk is dat men de logische implicatie ook kan schrijven als disjunctie (¬p ˅ q).

Om een onderscheid te maken tussen de implicatie in natuurlijke taal en de implicatie in de klassieke logica gebruiken sommigen de term “materiële implicatie” voor de laatste.

Voorbeelden

Boek Besprekig: Platform Socialism: How to Reclaim our Digital Future from Big Tech van James Muldoon

Posted on September 25, 2022 by Daniël Verhoeven

Er is een uitvoerige bespreking in het Engels van Nika Mahnič van de London School Of Economics van het boek “Platform Socialism: How to Reclaim our Digital Future from Big Tech” van James Muldoon. Maar nog niet in het Nederlands. Je zal het boek waarschijnlijk toch in het Engels moeten lezen. Het is te koop aan de democratische prijs van £ 16.99 voor de paperback of £ 9.99 voor het e-book bij Pluto Press. Maar opgelet als je de paperback wil kopen komt er 6 euro verzendingskosten bij.

De twee eerste hoofdstukken sla ik over. Over de geldhonger van Zuckerberg en het democratisch deficit is al zo veel geschreven. Frances Haugen deed het met de interne documenten van Meta in het hand. Over het democratisch deficit van Internet schreef ik al in 2015 in Short history of the digital communication trap voor en na zo veel anderen. Die kritiek kwam in eerste instantie vanuit het oude continent met schrijvers als Geert Lovink en op de in 2011 opgestarte mailing list “unlike us critical research & alternatives in social media”. Pas later schoten ze ook wakker in de VS en het VK.

De meest bekende Amerikaanse niet marxistische analyse vind je bij Shoshana Zuboff met The Age of Surveillance Capitalism, daar is zelfs een Wikipedia pagina aan gewijd, maar haar anlyse bevat heel wat leemtes. Daarom is een analyse vanuit Marxistische hoek ook zeer nutttig. Bij het derde hoofstuk “Communty washing Big Tech” begint het interessanter te worden. Hoe Airbnb en Deliveroo zich oorspronkelijk voordeden als ‘Community’ project, maar uiteindelijk ook geld moesten opbrengen en uitbuitingsmachines werden. In die discussie speelde de Belgische Peer to Peer goeroe een weinig verkwikkelijke rol. Ik schreef een kritiek op zijn laatste boek op het scherp van de snee.

Het begin van alles in de virtuele ruimte

Posted on September 18, 2022 by Daniël Verhoeven

Projectbeschrijving en hoe gaat het verder

1_0 Korte Geschiedenis

1_1

De eerste inspiratie voor dit project is een tekst van Paul Stubbs:

Paul Stubbs (1998) ‘Conflict and Co-Operation in the Virtual Community: eMail and the Wars of the Yugoslav Succession’, Sociological Research Online, vol. 3, no. 3, <http://www.socresonline.org.uk/3/3/7.html> (PDF)

1_2

Paul Stubbs werkte samen met Zamir in Zagreb in Kroatië, de tekst is de eerste sociologische benadering van computergemedieerde communicatie in een oorlogsgebied. Ondertussen was ik systeembeheerder van KnoopPunt, partner van Zamir, beide leden van APC. Het was op dat moment moeilijk te bevatten wat er gebeurde. Het kostte Paul Stubbs ongeveer 6 jaar om een tweede analyse van Zamir te maken:

Stubbs, Paul, The ZaMir (for peace) network: from transnational social movement to Croatian NGO? // Internet Identities in Europe / Brooksbank Jones, Anny and Maire Cross (ur.).Sheffield: ESCUS, 2004. str. 70-84 (PDF).

The dawn of everything in virtual space

Posted on September 17, 2022 by Daniël Verhoeven

Looking for solid ground

Project Description and Procedings by Daniël Verhoeven, contact

1_0 History Short

1_1

The first inspiration for this project is a text of Paul Stubbs:

1_2

Paul Stubbs worked with Zamir in Zagreb in Croatia, the text is the first sociological approach of computer mediated communication in a war zone. Meanwhile I was a system administrator of KnoopPunt, partner of Zamir, both members of APC. It was difficult to grasp what was happening at the time. It took Paul Stubbs about 6 years to produce a second analysis on Zamir:

Bij ‘t stad Gent wordt er alleen naar u geluisterd als je de media informeert over het probleem

Posted on October 1, 2020 by Daniël Verhoeven

Tijdens de lockdown in April 2020, beperkte de stad Gent het verkeer in drie straten om wandelaars en fietsers meer ruimte te geven. Alhoewel daarover al gemopperd werd in de Karperstaat, had ik er geen probleem mee dat op de Lousbergkaai het verkeer naar de ring tegen gehouden werd aan het kruispunt met de Forelstraat. We moesten buiten komen maar ook afstand houden. Met die maatregel was er meer plaats om afstand te houden als we buiten kwamen. Zo begreep ik het. Uitzonderlijke toestanden vergen uitzonderlijke maatregelen. Nog twee andere straten werden op die manier heringericht: de Groendreef-Willemotlaan en de Henleykaai-Neermeerskaai.

Aangezien ik een straatloper ben, begon het mij op te vallen dat het verkeer in de Karperstraat serieus toegenomen was. Naar de oorzaak was het niet ver zoeken. Het was sluipverkeer. Auto’s die anders de stad uitreden naar de ring langs de Lousbergkaai sloegen nu de Forelstraat in en namen daar de eerste straat rechts, de Karperstraat, die ook uitkomt op de ring. Ineens werd het er heel druk.

Stuk van Lousbergkaai dat afgesloten werd in de richting van de ring is in het rood aangeduid

Over de volksverlakkerij van de marketing sociologie

Posted on November 24, 2019 by Daniël Verhoeven

De verloedering van de sociale wetenschappen met hersenloos onderzoek

Dagelijks stoten we op uitslagen van opinie onderzoeken in de media. Daar is heel wat mis mee. Een, met de uitslag van die enquête zijn we meestal niets en twee, de vragen die er gesteld worden hebben weinig of niets te maken met de dagelijkse sociale realiteit waarin we leven. Het een volgt natuurlijk uit het ander, antwoorden op vragen die niets te maken hebben met ons leven, daar kunnen we niet veel mee. C. Wright Mills noemde het ‘abstract empirisme’ en stelde het aan de kaak:

“Mijn opvatting van de sociale wetenschappen is niet de tegenwoordig geldende. Mijn opvatting staat lijnrecht tegenover die welke de sociale wetenschappen ziet als een stel bureaucratische technieken die het sociaal onderzoek belemmeren door: ‘methodologische’ pretenties, die maken dat het werk wordt opgehouden voor onbenulligheden…”¹

Daartegenover stelt hij dat de sociale wetenschappen de sociologische verbeeldingskracht van de burgers moeten stofferen. Kort samengevat: de sociologische verbeelding is het inzicht om persoonlijke problemen te verbinden – dingen die misschien misgaan in je leven, of die wat strijd of negativiteit veroorzaken, – met sociale kwesties, openbare kwesties of sociale structuren. De verbeelding om dingen terug te voeren naar hun grondoorzaken en er rekening mee te houden dat wat er met je gebeurt, je eigen leven, je eigen biografie, ook wordt gevormd door, geworteld is in, plaatsvindt in, en zijn beperkingen en eventuele vrijheden krijgt van de huidige tijd en het traject van geschiedenis, samenleving, cultuur en de grotere politieke, economische en ecologische context.² Laten we dat illustreren met enkele voorbeelden.

nie pleuen

Author: Daniël Verhoeven